Yeni bir çalışma bulgularında; tereyağını bitki bazlı yağlarla, özellikle zeytinyağı, soya fasulyesi yağı ve kanola yağı ile değiştirmenin erken ölüm riskini azaltabileceğini düşündürmektedir.
Araştırmacılar, günde 10 gram tereyağının eşit miktarda bitki bazlı yağ ile değiştirilmesinin, genel mortalitede tahmini %17’lik bir azalma ve kanser mortalitesinde %17’lik bir azalma ile ilişkili olduğunu gözlemlediler.
Uzmanlar, sağlıklı yağlara, özellikle de daha yüksek miktarda omega-3 yağ asidi içerenlere öncelik vermenin genel sağlık için önemli olduğunu söylüyor.
JAMA Internal Medicine’de yayınlanan kohort çalışmasında üç farklı popülasyonda 200.000’den fazla kişiden elde edilen veriler incelenmiştir. Hemşirelerin Sağlık Çalışması (1990-2023), Hemşirelerin Sağlık Çalışması II (1991-2023) ve Sağlık Profesyonelleri Takip Çalışması (1990-2023). Her çalışmaya kanser, kardiyovasküler hastalık, diyabet veya nörodejeneratif hastalık içermeyen katılımcılar dahil edilmiştir.
Tereyağı alımı, tereyağı ile pişirme veya yemek sırasında yemeğe tereyağı ekleme yoluyla düşünüldü ve bitki bazlı yağ alternatifleri zeytinyağı, soya fasulyesi yağı, mısır yağı, kanola yağı ve aspir yağı dahil edildi. 33 yıla kadar olan takip süresince, katılımcılara başlangıçta ve her dört yılda bir gıda alımı anketleri verildi.
Araştırmacılar, günde 10 gram tereyağının eşit miktarda bitki bazlı yağ ile değiştirilmesinin, genel mortalitede tahmini %17’lik bir azalma ve kanser mortalitesinde %17’lik bir azalma ile ilişkili olduğunu gözlemlediler.
“Diyetlerimizde bir miktar katı veya sıvı yağ (sıvı yağ) bulunmasının şart olduğunu hatırlamak önemlidir. Bu maddeleri yağ asitleri olarak yutuyoruz ve daha sonra bunları kan dolaşımımızda trigliseritler olarak taşıyoruz
Yağ asitleri vücudumuzdaki birçok hücrenin, dolaşımdaki kimyasalların ve önemli hormonların gerekli bileşenleridir. Diyetlerimizdeki yağların emilmesi için gereken bazı yağda çözünen vitaminler (A, D, E ve K) de vardır. Vücudumuz hayatta kalmak için gerekli yağ asitlerinin çoğunu üretebilirken, üretemediğimiz ve diyetlerimize dahil edilmesi gereken ‘temel’ yağ asitlerini diyetle günlük olarak almamız gerekmektedir.
Yağları en işlenmemiş formda seçmek – ve metabolizmaya ve uzun vadeli sağlığa faydaları olanlara öncelik vermek – iyi kaynaklar hakkında düşünürken göz önünde bulundurulması gereken en önemli husustur.
Fonksiyonel beslenme açısından bakıldığında, yağlar sadece bir enerji kaynağı değil, aynı zamanda hücresel onarım, hormon üretimi, beyin fonksiyonu ve iltihaplanma düzenlemesi için de gereklidir. Tam gıda yağ kaynakları en büyük faydaları sunar, çünkü vücudun yağları verimli bir şekilde işleme ve kullanma yeteneğini destekleyen ek besinlerle birlikte gelirler.
Fındık ve tohumlar – Badem, ceviz, keten, chia ve kenevir tohumları, kan şekerini dengelemeye, iltihabı azaltmaya ve bağırsak sağlığını desteklemeye yardımcı olan omega-3’ler, lif ve bitki bazlı protein sağlar.
Avokado – Kalp sağlığını, insülin duyarlılığını ve tokluğu destekleyen zengin bir tekli doymamış yağ, potasyum ve lif kaynağı.
Soğuk preslenmiş sızma zeytinyağı – Polifenoller ve tekli doymamış yağlar bakımından yüksek olan zeytinyağı, oksidatif stresle mücadele etme ve damar sağlığını destekleme yeteneği ile bilinir.
Yağlı balıklar – Yabani somon, sardalya ve uskumru, beyin fonksiyonu, iltihabı azaltma ve metabolik sağlığı koruma için kritik olan uzun zincirli omega-3’ler (EPA ve DHA) sağlar.
Otla beslenen hayvanlardan elde edilen tereyağı – Bunlar, bağırsak sağlığını destekleyen bütirat ile birlikte yağda çözünen A, D, E ve K2 vitaminlerini içerir.
Hindistan cevizi yağı – Bu yağlar, yağ olarak depolanmak yerine hızla enerjiye dönüştürülen orta zincirli trigliseritler içerir, bu da onları ölçülü olarak kullanıldığında beyin fonksiyonu ve metabolik destek için faydalı kılar.
Omega-3 yağ asitleri, tereyağı ikameleri veya sağlıklı yağ kaynakları seçerken de günlük diyetin bir parçası olmalıdır. Esansiyel alfa linolenik asidi içeren omega-3 yağ asitlerinin LDL (kötü) kolesterolü, dolayısıyla kardiyovasküler riski düşürmeye yardımcı olabileceğini akıldan çıkarmamak önemlidir.
Omega-3 yağ asitleri bakımından yüksek olan bitkisel yağlar keten tohumu ve ceviz yağıdır. Balık yağı, kardiyovasküler hastalık riskini azaltma eğiliminde olan başka bir omega-3 yağ asidi kaynağıdır. Fakat bitkisel kökenlilerde hayvansal kökenlilere göre biyoyararlanım oranı daha düşüktür.
“Esansiyel linoleik asit gibi omega-6 yağ asitleri mısır ve soya fasulyesi yağında yaygındır ve bunların EPA ve DHA’ya dönüşümü sınırlıdır.” Bu nedenle, bu yağların kalp sağlığı üzerindeki etkileri üzerine yapılan araştırmalar karışık kalırken, Cutler LDL kolesterolü düşürmediklerini veya kardiyovasküler riski azaltmadıklarını öne sürüyor.
Tereyağından kaçınmalı mısınız?
Öncelikle ot yiyen hayvanlardan elde edilen tereyağı, tereyağının çok daha sağlıklı bir versiyonu olarak görülüyor. Kanser, kardiyovasküler hastalık, kronik inflamasyon ve bağışıklık fonksiyonu üzerindeki potansiyel olumlu etkileri ile dikkat çeken doğal yağ asidi konjuge linoleik asit (CLA) gibi daha fazla besin içerir. Ancak, diyet sağlığının çoğu alanında olduğu gibi, denge anahtardır.
Ölçülü olarak tüketilen az miktarda tereyağı hala dengeli bir diyetin parçası olmalıdır. Otla beslenen hayvanlardan elde edilen tereyağının, daha düşük seviyelerde doymuş yağ ve daha yüksek seviyelerde doymamış yağ ve A Vitamini içerdiğinden normal tereyağından daha sağlıklı bir seçenek olduğu düşünülmektedir. Otla beslenen hayvanlardan elde edilen tereyağı, geleneksel tereyağından önemli ölçüde farklı bir besin profiline sahiptir ve kalp sağlığını, bağışıklık fonksiyonunu ve metabolik dengeyi destekleyen daha yüksek seviyelerde omega-3, konjuge linoleik asit (CLA) ve K2 vitamini sağlar. Ayrıca bağırsak bariyeri bütünlüğünü ve iltihaplanma düzenlemesini destekleyen kısa zincirli bir yağ asidi olan bütirat içerir. Tipik olarak tahılla beslenen elde edilen geleneksel tereyağı, bu besleyici besinlerde daha düşüktür ve ayrıca iltihaplanmaya katkıda bulunabilecek omega-6 yağ asitleri bakımından daha yüksektir.
