Demir depomuz; Ferritin
Ferritin, kan hücrelerinde demir depolayan bir proteindir.
Bir kişinin kanındaki demir seviyelerini kontrol etmek ve birçok sağlık drumunun teşhisine yardımcı olmak için ferritin kan testlerini kullanır. Bunlar;
Demir eksikliği anemisi veya düşük kırmızı kan hücresi sayımı
Hemokromatoz (vücutta çok fazla demir bulunan bir durum)
Huzursuz bacak sendromu
Ayrıca bir kişinin demir depoları hakkında daha fazla şey elde etmek için;
- Kan demir seviyesi
- Kırmızı kan hücresi sayılarını kontrol etmek için hemoglobin düzeyi
- Kemokromatoz’u belirten HFE geni
- Vücutta ferritin taşıyan bir protein olan transferrin seviyelerini ölçen toplam demir bağlama kapasitesi de değerlendirmede kullanılır.
Kandaki ferritin düzeyi için normal aralıklar aşağıdaki gibidir:
- Grup ng / ml
- Yetişkin erkekler 20-250
- Yetişkin dişiler 10–120
- 40 yaş üstü dişiler
- Yeni doğanlar 25-200
- 1 ay 200–600 yaş arası bebekler
- 2-5 ay arası bebekler 50–200
- 6-25 yaş arası çocuklar 7-140
Düşük ferritin seviyesi ve neden olduğu durumlar
Düşük ferritin seviyeleri baş ağrısına ve soluk cilde neden olabilir.
Düşük ferritin sonucu, demir eksikliğinin güçlü bir kanıtıdır. Vücudun kırmızı kan hücrelerinde bir protein olan ve oksijeni hücrelere kadar taşıyan hemoglobini yapmak demir gereklidir.
Yeterli demir olmadan, bir kişi anemi gelişebilir.
Demir ayrıca; büyüme ve gelişme, normal metabolizma, hormon üretimi içinde gereklidir.
Demir eksikliği anemisi olan bir kişide;
Baş dönmesi
Yorgunluk
Baş ağrısı
Düzensiz kalp atışı
Soluk ten
Nefes darlığı
Zayıflık görülebilir.
Düşük ferritin seviyeleri nasıl arttırılır?
Düşük ferritin seviyeleri ağızdan demir takviyeleri ile tedavi edilir. Şiddetli anemi durumlarında kişi intravenöz demir ile tedavi edilebilir.
Tedavide en iyi sonucu almak için; demir emilimini artıran C vitamini kaynağıyla oral demir takviyesi alınmalıdır.
Demir takviyesi alındıktan sonraki 2 saat içinde anti-asitler, kalsiyum takviyeleri ve çay veya kahve içilmemelidir.
Demir takviyesi sonrasında ferritin ve kan demiri seviyeleri normale dönmezse, eksikliğin nedenini belirlemek ve buna göre tedavi etmek için ek testler yapıbilir.
Demir eksikliğinin olası nedenleri arasında şunlar vardır; Fibroidler veya polipler, ağır adet dönemleri ve peptik ülserler sayılabilir.
Yüksek ferritin seviyeleri
Normalden daha yüksek ferritin seviyeleri şu sebeplerden dolayı olabilir.
Hemokromatoz
Romatoid artrit gibi kronik enflamatuar hastalıklar.
Ağır alkol kullanımı
Hodgkin lenfoma (lenfatik sistemi etkileyen bir kanserdir)
Hipertiroidi (tiroid bezi çok fazla tiroid hormonu üretir)
Lösemi (kemik iliğinin kanseri)
Karaciğer hastalığı
Porfiri (cildi ve sinir sistemini etkileyen bir bozukluklar grubudur)
Birkaç kan transfüzyonu geçirmiş insanlar da yüksek ferritin seviyeleri gözlemlenebilir.
Yüksek ferritin seviyeleri nasıl düşürülür
Yüksek ferritin seviyelerini tedavi etmek için flebotomi (kan aldırma, hacamat) önerilebilir.
Yüksek ferritin seviyeleri için tedavi, altta yatan primer nedene bağlıdır.
Kalıtsal hemokromatoz için tipik olarak bir kişinin düzenli olarak flebotomi yaptırması önerilmektedir.
Alınan kan miktarı ve onu ne sıklıkta alındığı, bir kişinin yaşına, sağlığına ve ferritin seviyelerine bağlı olarak değişebilir. İlk başta, kişi ferritin seviyeleri normale dönene kadar haftada yaklaşık 500 ml kan alınabilir.
Bu kişilerin normal kan ferritin seviyelerini korumak için sürekli olarak tedaviye ihtiyacı olacaktır.
Ferritin seviyesinin yükselmesine neden olan diğer koşulları olanlar, nedene bağlı olarak, ilaç veya ek tedaviler alabilirler.
- Yapılan bir araştırmada; Aşırı demir yüklenmesi, insülin direnci ve tip 2 diyabet riskini arttırır; Bununla birlikte, ikisini birbirine bağlayan kesin mekanizmalar hala bilinmemektedir.
- Serum ferritin düzeylerinin insanlarda metabolik sendromun varlığını veya yokluğunu tahmin edebileceğini ve kan glikozu düzenleyici olan adiponektin (yağ hücrelerinin ürettiği protein) ifadesiyle ters ilişkili olduğunu bildirdi
- Adipositlerin demir ile tedavisi adiponektin seviyelerini düşürerek, adipositlerin besin ve demir saptamada merkezi bir rol oynadığını gösterir. Ayrıca, insan hastalarda serum ferritin seviyelerinin azaltılması insülin duyarlılığını ve glukoz toleransını arttırdı. Bu çalışma, adipositlerin metabolik hastalıklarda önemini vurgulamakta ve diyabet için olası bir tedavi olarak demirin azaltılmasına işaret etmektedir.
Yazar hakkında