Yaz aylarında havanın çok ısınması ve bilinçsiz klima kullanımı vb nedenlerle yaz gribi artmaya başladı. Haliyle kuru öksürükte bunun en rahatsız eden semptomu olarak karşımıza çıkıyor. Öksürüğün en iyi tedavisi altta yatan nedene bağlı olacaktır. Bal ve tuzlu su gargarası gibi bir dizi ev ilaçları yardımcı olabilir. Ev ilaçları yardımcı olmazsa, reçetesiz ve reçeteli ilaçlar mevcuttur.
Bazı doğal ilaçlar öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte, Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) Güvenilir Kaynak’ın bitkileri ve takviyeleri izlemediğini unutmamak önemlidir, bu nedenle bunları kullanan kişiler düşük kaliteli ürünler ve safsızlıklar kullanma riski altında olabilir. Öksürüklerini tedavi etmek için doğal ilaçlar kullanmak isteyen kişiler, kaynakları ve markaları araştırmalıdır. Ayrıca bazı bitkilerin ve takviyelerin ilaçlarla etkileşerek istenmeyen yan etkilere yol açabileceğinin farkında olmalıdırlar.
Bir kişi aşağıdaki durumlarda da bir doktora görünmelidir:
öksürük uzun sürer veya tekrarlarsa
Nefes darlığı yaşarsa
Kan veya sarımsı-yeşil mukus mevcutsa
Ateş veya baş ağrısı yaşarsa
Öksürük hırıltı veya boğmaca sesi çıkarır şeklinde olursa
Doğal Öksürük İlaçları
Bal
Araştırmalara göre bal öksürüğü hafifletebilir. 2021 tarihli bir çalışma incelemesinde araştırmacılar, üst solunum yolu enfeksiyonlarında öksürüğü tedavi etmek için bal kullanmanın etkisine baktılar. Araştırmacılar balın hem öksürüğü bastırmada hem de antibiyotik ihtiyacını önlemede normal bakıma göre daha üstün olduğunu buldular. 2021’de yapılan bir çalışmada araştırmacılar, balı yaygın bir öksürük önleyici olan dekstrometorfan ile karşılaştırdı. Araştırmacılar hem balın hem de dekstrometorfanın öksürüğü bastırmak için çalıştığını bulmuşlardır. Balın bir denemede biraz daha yüksek puan aldığını ve başka bir denemede dekstrometorfan ile eşit olduğunu belirttiler. Bir kişi bu ilacı bir kaşık bal yutarak veya bitki çayı gibi sıcak bir içeceğe ekleyerek kullanabilir.
Zencefil
Zencefil, iltihap önleyici özelliklere sahip olduğu için kuru veya astımlı öksürüğü hafifletebilir. Ayrıca bulantı ve ağrıyı hafifletebilir.
Sıcak sıvılar
Soğuk algınlığı veya grip semptomları olan kişiler içeceklerini ısıtmaktan fayda görebilir. Aynı çalışma, sıcak içeceklerin boğaz ağrısı, titreme ve yorgunluk gibi daha fazla semptomu hafiflettiğini bildiriyor.
Buhar
Mukus veya balgam üreten ıslak öksürük buharla düzelebilir. Bu yöntemi denemek için kişi sıcak bir duş veya banyo yapmalı ve banyonun buharla dolmasına izin vermelidir. Semptomlar azalana kadar birkaç dakika bu buharda kalmalıdırlar. Daha sonra serinlemek ve su kaybını önlemek için bir bardak su içebilirler.
Alternatif olarak, insanlar bir buhar kasesi yapabilir. Bunu yapmak için bir kişi şunları yapmalıdır:
Büyük bir kaseyi sıcak suyla doldurun.
Okaliptüs, kekik, nane veya biberiye gibi uçucu yağlar ekleyin. Bunlar tıkanıklığı gidermeye yardımcı olabilir.
Kasenin üzerine eğilin ve başınıza bir havlu yerleştirin. Yaklaşık 10-15 dakika boyunca buharı solumaya devam edin.
Bir kişi günde bir ila iki kez yapıldığında buharlamayı faydalı bulabilir.
Hatmi kökü
Hatmi kökü, öksürük ve boğaz ağrısı tedavisi için uzun bir kullanım geçmişine sahip bir bitkidir. Bitki, yüksek müsilaj içeriği nedeniyle öksürükten kaynaklanan tahrişi hafifletebilir. Müsilaj, boğazı kaplayan kalın, yapışkan bir maddedir. Hatmi kökü ayrıca kurutulmuş bir bitki veya poşet çay olarak da mevcuttur. Bir kişi ikisine de sıcak su eklemeli ve ardından hemen içmeli veya önce soğumaya bırakmalıdır. Hatmi kökü suda ne kadar uzun süre demlenirse, içecekte o kadar fazla müsilaj olacaktır.
Tuzlu su gargarası
İnsanlar, boğaz ağrısını ve soğuk algınlığı ile ilişkili semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için uzun süredir tuzlu su gargaraları kullanıyorlar. Mukusun gevşemesine ve bazı ağrıların hafiflemesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, muhtemelen viral yükün azaltılmasına yardımcı olmayacaktır.
2021 tarihli bir çalışmada, araştırmacılar COVID-19’un yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için farklı antiseptik gargaraları karşılaştırdılar. Birkaç ticari markanın viral yükü azaltmaya yardımcı olduğunu, ancak laboratuvar yapımı bir tuzlu su solüsyonunun virüsü etkili bir şekilde öldürmediğini buldular.
Tuzlu su gargarası yapmak için kişi şunları yapabilir:
1/2 çay kaşığı tuzu bir bardak ılık suda eriyene kadar karıştırın.
Gargara yapmak için kullanmadan önce solüsyonun biraz soğumasını bekleyin.
Karışımı tükürmeden önce birkaç dakika boğazınızın arkasında bekletin.
Öksürük düzelene kadar bunu her gün birkaç kez yapın.
Küçük çocuklar ve yüksek tansiyonu olan kişiler tuzlu su gargarası kullanmaktan kaçınmalıdır.
Bromelain
Bromelain, ananastan elde edilen bir enzimdir. En çok meyvenin çekirdeğinde bulunur. İltihap önleyici özelliklere sahiptir ve ayrıca mukusu parçalayıp vücuttan atabileceği anlamına gelen mukolitik özelliklere de sahip olabilir. Bazı insanlar boğazdaki mukusu azaltmak ve öksürüğü bastırmak için her gün ananas suyu içer. Bununla birlikte, meyve suyunda semptomları hafifletecek kadar bromelain olmayabilir. Bromelain takviyeleri mevcuttur ve öksürüğü gidermede daha etkili olabilir. Bromelain potansiyel bir alerjendir ve madde ayrıca yan etkilere neden olabilir ve ilaçlarla etkileşime girebilir. Kan sulandırıcı veya spesifik antibiyotik alan kişiler bromelain almamalıdır.
Kekik
Kekiğin hem mutfakta hem de tıbbi kullanımları vardır ve öksürük, boğaz ağrısı, bronşit ve sindirim sorunları için yaygın olarak kullanılan bir çaredir.
Asit reflü için diyet değişiklikleri
Asit reflü, öksürüğün yaygın bir nedenidir. Asit reflüyü tetikleyebilecek yiyeceklerden kaçınmak, bu durumu yönetmenin ve buna eşlik eden öksürüğü azaltmanın en iyi yollarından biridir. Her bireyin kaçınması gereken farklı reflü tetikleyicileri olabilir. Reflüye neyin sebep olduğundan emin olmayan kişiler, diyetlerinden en yaygın tetikleyicileri ortadan kaldırarak ve semptomlarını izleyerek başlayabilirler.
Asit reflüsünü en çok tetikleyen yiyecek ve içecekler şunları içerir:
alkol
kafein
çikolata
narenciye gıdalar
kızarmış ve yağlı yiyecekler
sarımsak ve soğan
nane
baharatlar ve baharatlı yiyecekler
domates ve domates bazlı ürünler
Propolis
Geleneksel olarak öksürük ve gribal enfeksiyonlarda bağışıklık sistemini güçlendirmek için kullanılır. Su, alkol ve zeytinyağı bazlı formları mevcut. En etkili formu alkol bazlı olanıdır.
N-asetilsistein (NAC)
NAC, amino asit L-sisteinden gelen bir takviyedir. Günlük bir doz almak, hava yollarındaki mukusu azaltarak ıslak öksürüğün sıklığını ve şiddetini azaltabilir. Kronik bronşit, mukus birikmesine, öksürüğe ve diğer semptomlara neden olan solunum yollarının uzun süreli bir iltihabıdır. Araştırmacılar, hava yolu tıkanıklığı olmayan kişiler için günlük 600 miligram (mg) NAC dozu ve tıkanıklık olan yerlerde 1.200 mg’a kadar önermektedir.
Probiyotikler
Probiyotikler doğrudan öksürüğü gidermezler ancak bağırsaktaki bakterileri dengeleyerek bağışıklık sistemini güçlendirebilirler. Sağlıklı bir bağışıklık sistemi, öksürüğe neden olabilecek enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olabilir. 2013’te yayınlanan daha eski bir araştırmaya göre, Lactobacillus adlı bir bakteri türü olan bir probiyotik türü, soğuk algınlığını önlemede mütevazı bir fayda sağlıyor. 2016’da yayınlanan bir başka meta-analiz, probiyotik almanın, çocukların dolaylı olarak öksürüğü azaltabilecek solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma sayısını azaltmaya yardımcı olduğunu buldu.
Bazı yiyecekler de doğal olarak probiyotik açısından zengindir, örneğin:
Doğal yoğurt
Lâhana turşusu
Ancak gıdalardaki probiyotik birimlerin sayısı ve çeşitliliği büyük farklılıklar gösterebilmektedir. Probiyotik açısından zengin yiyecekler yemenin yanı sıra probiyotik takviyeleri almak en iyisi olabilir.
Soğuk algınlığını önlemeye yardımcı olacak ipuçları
Soğuk algınlığı veya öksürüğe yol açabilecek diğer solunum yolu enfeksiyonlarından kaçınmak her zaman mümkün değildir, ancak aşağıdaki ipuçları riski azaltabilir:
Hasta insanlarla temastan kaçınmak: Kişi, nezle, grip veya öksürüğü olan kişilerle güvenli bir mesafede durmalıdır.
Elleri düzenli olarak yıkamak: Kişi ciltten bakteri ve virüsleri uzaklaştırmak için sabun ve ılık su kullanmalıdır. Ebeveynler ve bakıcılar çocuklara ellerini düzgün bir şekilde nasıl yıkayacaklarını öğretebilir. Kişi, gerektiğinde ev dışında alkol bazlı el dezenfektanı kullanabilir.
Dezenfektan kullanmak: Bir aile üyesi hasta olduğunda, kişi mutfağı ve banyoyu düzenli olarak dezenfektanla temizlemeli ve yatak takımlarını, havluları ve yumuşak oyuncakları sıcak suyla yıkamalıdır.
Hidratlı kalmak: Bir kişi, dehidrasyonu önlemeye yardımcı olmak için yeterince su, bitki çayları ve diğer içecekleri içtiğinden emin olmalıdır. Özellikle sıcak yaz aylarında daha da önemli hale gelmektedir.
Stresi azaltmak: Stres bağışıklık sistemini etkiler ve hastalanma riskini artırır. Stresi azaltmak için kişi düzenli olarak egzersiz yapabilir, meditasyon yapabilir, derin nefes alabilir ve ilerleyici kas gevşetme tekniklerini deneyebilir.
Yeterince uyumak: Bir kişi, düzenli kişisel bakım rutininin bir parçası olarak her gece 7-8 saat uyumayı hedeflemelidir.
Bağışıklığı güçlendirici takviyeler almak: Bir kişi, bağışıklık sistemini güçlendirmek için soğuk algınlığı ve grip mevsiminde çinko, C vitamini ve probiyotik almayı düşünebilir. Yeni takviyelere başlamadan önce, kişi bir doktorla konuşmalıdır. Alerji belirtileri bazen soğuk algınlığını taklit edebilir. Bir kişi polen, toz akarları, hayvan kepeği ve küf gibi tetikleyicilerden kaçınarak alerji alevlenmelerini azaltabilir.
Öksürük nasıl önlenir
Soğuk algınlığı veya başka bir solunum yolu enfeksiyonu ile uğraşırken, kişi daha hızlı bir rahatlama isteyebilir. Bal veya buhar gibi yukarıdaki çözümlerin bazıları daha çabuk yardımcı olabilirken, diğerleri o kadar çabuk etki göstermez. Bir kişinin öksürüğünü azaltmak için yararlı bulabileceği bazı ek adımlar şunları içerir:
Bitki çayı gibi ılık sıvılar içmek
Süt ürünlerinden kaçınmak
Alkolden kaçınmak
Duş buharından veya nemlendiriciden gelen nemli havayı solumak. özellikel burda soğuk buharın yanında aromaterapi desteği çok önemlidir.
Bir kişi, dekstrometorfan veya öksürük pastili içerenler gibi reçetesiz satılan ilaçlarla da biraz rahatlama bulabilir. Bunlar öksürüğü bastırmaya yardımcı olabilir.
Yazar hakkında