C vitamininin Yapı ve Özellikleri
C vitamini sağlık için hayati bir vitamindir. Kemik, cilt ve kan damarlarının oluşmasına ve korunmasına yardımcı olur. L-askorbik asit, askorbik asit veya L-askorbat olarak da bilinir.
. Kemik, cilt ve kan damarlarının oluşmasına ve korunmasına yardımcı olur. L-askorbik asit, askorbik asit veya L-askorbat olarak da bilinir.
Askorbik asit, kollajenin yapısal bir bileşiği olan hidroksiprolinin oluşumundaki hidroksilasyon aşamasını hızlandıran prolin hidroksilazın aktivasyonu için gereklidir.
Askorbik asit olmadan vücudun hemen hemen bütün dokularında yapılan kollejen lifleri kusurlu ve zayıftır.
Bu nedenle, C vitamini deri altı dokusu, kıkırdak, kemik ve dişlerde liflerin büyümesi ve dayanıklılığı için gereklidir .
Suda eriyen ve kuvvetli bir indirgeyici olan C vitamini, kolayca oksitlenir. 100 oC’de özellikle, alkalik ortamda O2 ile hızla haraplanır.
Konserve besinler anaerobik olarak hazırlanmamışsa içlerinde C vit. bulunmaz.
Yemeklerin fazla kaynaması, tekrar tekrar ısıtılması, sıcakta uzun süre bırakılması C vitaminini haraplar.
Neden C vitaminine ihtiyacımız var?
C vitamini de dahil olmak üzere vitaminler organik bileşiklerdir. Organik bir bileşik canlılarda var olan ve karbon ve oksijen elementlerini içeren bileşiktir.
C vitamini suda çözünür ve vücut onu depolamaz. Yeterli C vitamini seviyesini korumak için insanlar günlük onu içeren yiyecek alımına ihtiyaç duyarlar.
C vitamini, kollajen, L-karnitin ve bazı nörotransmitterlerin üretimi de dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunda önemli bir rol oynar. Proteinlerin metabolize edilmesine yardımcı olur ve antioksidan aktivitesi bazı kanser riskini azaltabilir.
Kollajen üretilmesine yardımcı olan C vitamininin, bağ dokusunun ana bileşeni ve memelilerde en bol bulunan proteindir. Kas dokusunun yüzde 1 ila 2’si kollajendir. Bu gibi lifli dokularda hayati bir bileşendir.
- Tendonlar
- Ligamentler
- Cilt
- Kornea
- Kıkırdak
- Kemikler
- Bağırsak
- Kan damarları
C Vitamini Kaynakları
En önemli kaynaklar sırasıyla; portakal, limon, greyfurt, erik, armut ve elmadır.
Sebzelerden; karnabahar, maydanoz, lahana, domates, biber C vitamininden zengindir; salata ve mantarda da az miktarda bulunur.
Anne sütünde C vit. inek sütünden daha fazladır.
Tedavi için sentetik askorbik asit kullanılmaktadır.
Böbreküstü ve hipofiz bezlerinde, barsak çeperinde, humor aköz ve korpus vitreumda, lenste, lökositlerde yüksek; eritrosit, kaslar ve beyinde ise az miktarda bulunur.
İdrardaki askorbik asit miktarı besinlerle alınana parelel olarak değişir.
Günlük miktar
Yetişkin erkekler günde 90 miligram (mg) C vitamini tüketmeli ve kadınlar günde 75 mg tüketmelidir. Hamilelik sırasında, kadınlar emzirme döneminde günde 85 mg ve 120 mg olmalıdır.
Gelişmiş ülkelerde, çoğu insan yeterli miktarda C vitamini alır, ancak bazı grupların bundan yoksun olma olasılığı daha yüksektir.
Bu gruplar;
Sigara içenler ve pasif içiciler
Sınırlı yemek çeşitliliği olan insanlar
Buharlaştırılmış veya kaynamış süt tüketen bebekler
Malabsorpsiyonlu insanlar ve bazı kronik hastalıklar
Sigara içenler içmeyenlere göre daha düşük C vitamini seviyelerine sahiptir, çünkü kısmen oksidatif stres seviyelerine sahiptirler. Sigara içmek aynı zamanda ağız, boğaz ve akciğerlerin mukoza zarlarında iltihaplanma ve hasara neden olur.
C vitamini sağlıklı mukoza için gereklidir ve enflamasyonun azaltılmasına yardımcı olur, bu nedenle sigara içenlerin her gün ekstra 35 mg C vitamini tüketmeleri önerilmektedir
Yazar hakkında